Nieuw allergenenbeleid van kracht in Nederland
Op 1 januari 2024 is een nieuw Nederlands allergenenbeleid van toepassing, vastgesteld door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Dit beleid, dat uiterlijk op 1 januari 2026 van kracht wordt, is het resultaat van nauw overleg tussen de overheid, de industrie en patiëntenorganisaties, en het wordt breed toegejuicht. Bedrijven hebben 2 jaar de tijd om het beleid te implementeren.
In 2016 publiceerde Bureau Risicobeoordeling (BuRO) van de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA) tijdelijke referentiedosissen als reactie op allergenenrisico's. Deze dosissen verschilden aanzienlijk van het veelgebruikte VITAL-systeem. Het verschil was niet alleen kwantitatief maar ook in de erkenning van Precautionary Allergen Labelling (PAL). De rechtszaak in 2022 benadrukte de noodzaak van een evenwichtige benadering. Het nieuwe beleid eist terughoudendheid bij het gebruik van PAL en geeft juridische status aan deze waarschuwingen, met strikte bewoordingen als "Kan bevatten" of "Niet geschikt voor."
Inhoud van het beleid: Referentiedosissen, gebruik van PAL en richtlijnen kruisbesmetting
Het beleid richt zich op voorverpakte voedingsmiddelen en omvat drie kernpunten. Allereerst zijn de nieuwe referentiedosissen (RfD) gebaseerd op FAO/WHO-adviezen en genieten steun van patiëntenorganisaties. Het gebruik van RfD en de bewoording van PAL worden juridisch vastgelegd. Ten tweede, het beleid stelt specifieke bewoordingen voor PAL vast en benadrukt een omgekeerde bewijslast om overmatig gebruik te voorkomen. Ten slotte, het document 'Richtlijnen Kruisbesmetting Allergenen' behandelt tien kernelementen en wordt binnenkort gepubliceerd.
Juridische status en implementatie: Beleidsregel, notificatie in Brussel en rol van bedrijven
Het beleid is bekrachtigd door de Minister van VWS in december 2023 en zal binnenkort als beleidsregel worden gepubliceerd. Deze beleidsregel, genotificeerd in Brussel, is van kracht vanaf 1 januari 2026. Bedrijven hebben twee jaar de tijd om het beleid te implementeren. Patiëntenorganisaties en het Voedingscentrum spelen een sleutelrol in de communicatie naar consumenten.
Acties en vervolg: Bedrijfsbeoordelingen en aanpassingen etiketten
Bedrijven moeten hun preventieve maatregelen beoordelen en, indien nodig, aanscherpen om kruisbesmetting te voorkomen. De Allergen Risk Calculator wordt geüpdatet voor de nieuwe Nederlandse waarden. Naar verwachting zal een verhoging van referentiedosissen leiden tot minder noodzaak voor PAL, wat etiketaanpassingen vereist vanaf 1 januari 2026. Het Nederlandse beleid hoopt een voorbeeld te zijn, en harmonisatie op Europees niveau kan nog geruime tijd in beslag nemen.
