Olijfolie

Olijfolie

‘Vloeibaar goud’ wordt het wel genoemd; het zuivere vruchtensap van vermalen olijven. Waarom? Omdat het gezond is! Niet voor niets opgenomen in de Schijf van Vijf, mag deze smaakmaker eigenlijk in geen enkele keuken ontbreken.  

Olijfolie wordt al duizenden jaren op dezelfde manier gewonnen. Eén boom alleen al kan drie tot vier liter olie per jaar leveren, en dat honderden jaren achtereen: zulke bomen bezitten was goud waard. De link tussen goud en olijven vinden we ook bij de eerste Olympische Spelen. In de oudheid kregen de winnaars van de wedstrijden een takje van de olijfboom; een takje dat met een mes met gouden handvat van een wilde boom was afgesneden. De Grieken geloofden dat de vitaliteit van de heilige boom via het takje aan de sporter werd doorgegeven. Intuïtief voelden de Grieken het wel aan; olijven én de olie die je eruit kunt persen, zijn supergezond. In die tijd werd olijfolie voor veel zaken gebruikt: als voedings- en geneesmiddel, voor massages, en als brandstof voor verlichting. Inmiddels weten we dat olijfolie enkelvoudig onverzadigde vetzuren bevat. Deze goede vetzuren zitten ook in amandelen, avocado’s en bijvoorbeeld in hazelnootolie.

De smaak

Er bestaan veel verschillende soorten en smaken olijven. Ook de diverse olijfoliën verschillen dus van smaak. De smaak van olijven is, onder andere, afhankelijk van het ras, de rijpheid en de manier waarop de olijven zijn ingelegd. Groene olijven worden onrijp geplukt, zwarte olijven zijn helemaal rijp.

Verschillende kwaliteiten

Olijfolie is een seizoensproduct dat je eigenlijk niet langer dan een jaar vanaf de oogst moet bewaren. Er zijn verschillende kwaliteiten en soorten, en dat is te meten én te proeven. Vierge en vooral Extra Vierge olie hebben geen smaakafwijkingen, een lagere zuurtegraad (uitgedrukt in gehalte vrije vetzuren) en proeven fruitiger. De ‘extra vierge’ is de beste kwaliteit. Dit is olijfolie van de eerste persing: koudgeperst bij een maximale temperatuur van 30 graden Celsius, het aantal ‘vrije vetzuren’ (uitgedrukt in oliezuren) bedraagt niet meer dan 0,6% op 100 gram. Koud komt de smaak het best tot zijn recht, dus gebruik deze olie voor salades. De bijzondere smaak verdwijnt bij verhitting. Let bij deze olie ook op de uiterste verkoopdatum, omdat hij minder lang houdbaar is dan geraffineerde olie. Vierge olijfolie, een iets mindere kwaliteit, heeft een hogere zuurgraad en kan goed gebruikt worden voor bakken en grillen. ‘Zuivere olijfolie’ betekent dat het product bestaat uit één olie, en niet uit een mengsel van verscheidene. 
Olijfolie mag alleen verkocht worden in verpakkingen tot 5 liter. Op het etiket staat of de olijfolie vierge of extra vierge is. De niet-vierge olijfolie is de gewone olijfolie.

Foto: ©Valentyn Volkov/Shutterstock.com