Vijgen

Vijgen

De vijgenboom is een van de oudste, door de mens geteelde vruchtenbomen. Vijgen zijn veelzijdig inzetbaar: zowel vers als gedroogd worden ze verwerkt in voor-, hoofd- en nagerechten. 

Botanisch gezien is de vijg geen vrucht, maar een bloeiwijze. Binnen het vruchtomhulsel staan de hele kleine bloemen. Wat wij als vrucht zien, is eigenlijk een vlezig opgezwollen bloemboden met talrijke kleine poreuze zaadjes erin; de eigenlijke steenvruchtjes. Vijgen smaken zoet en aromatisch en de dunne schil is eetbaar. 

Terug in de tijd

Vijgenbomen kunnen wel 100 jaar oud worden. De Latijnse naam is ‘Ficus Carica’. Hij behoort tot de familie van de Moerbei. De boom heeft decoratieve grote bladeren (zeer geschikt als ondergoed, vonden Adem en Eva: ‘zij hechtten vijgenboombladeren en maakten zich schorten’, staat er in een oude vertaling van het Bijbelverhaal). Vanwege de hoge voedingswaarde en heilzame werking waren de vruchten in de oudheid populair bij de Grieken, Romeinen, Feniciërs en Perzen. Ze werden gebruikt tegen constipatie en als geneesmiddel om transpiratievocht af te drijven. Het melksap uit takken en twijgen zou eelt en littekens doen verdwijnen.

Voedingswaarde en bewaren

Verse vijgen zijn rijk aan kalium en vezels. Ze bevatten per 100 gram ongeveer 80 kilocalorieën, 0 gram vet, 1 gram eiwit en 19 gram koolhydraten. Gedroogde vruchten bevatten ongeveer drie keer zo veel calorieën en een zeer hoog gehalte kalium, magnesium, ijzer en koper. Daarnaast wat calcium, natrium, fosfor, vitamine A, B1, B2 en B6 en zink.
Verse vijgen zijn kwetsbaar en beschadigen gemakkelijk tijdens het vervoer. Ze zijn bovendien heel bederfelijk. In de koelkast kunnen ze (bij voorkeur náást en niet óp elkaar) slecht één tot twee dagen bewaard worden. Rijpe vruchten zijn erg gevoelig voor schimmel. Als er bruine plekjes op de schil verschijnen, dan zijn er schimmelsporen in de vijg binnengedrongen. Binnen enkele uren worden de suikers omgezet in zuren en is de vijg oneetbaar. Bewaar gedroogde vijgen in een afgesloten verpakking op een koele en droge plaats. 

Inspirerend 

Vijgen doen het goed in combinatie met vlees en drank, in brood en gebak. Wie op internet en in kookboeken speurt naar recepten met vijgen, weet van gekkigheid niet meer welke kant het etentje op zal gaan; vooraf verse vijgen gevuld met stilton en rode port, of liever gegratineerd, met pernod? Wilde eend, of konijnenbouten met verse vijgen? Of liever een vegetarische vijgen-notenrol? En als dessert: ijs met vijgen, of pannenkoekjes met frisse vijgen-perenjam?