Suriname
De keukens van Nederland, Portugal, China, Indonesië (Javaans), India (Hindoestaans), Afrika (Creools) en de Joodse keuken hebben allemaal hun invloed uitgeoefend op de Surinaamse keuken. Vandaar dat deze beslist niet lijkt op de Zuid-Amerikaanse keuken. Mede door de vermenging met verschillende lokale Indiaanse invloeden. Het resultaat is een zeer gevarieerde keuken waarin een mix van veel uit voornoemde landen samengestelde gerechten worden geserveerd.
De basis bestaat uit aardvruchten als aardappels, cassave en noten, rijst en roti. Vlees, granen, vis en fruit ontbreken evenmin. Vastomlijnde richtlijnen voor het koken zijn er eigenlijk niet. Surinaamse vrouwen krijgen het mee van hun moeder en voegen daar de eigen ervaringen aan toe. Ze koken op gevoel. Pepers als de Madamme Jeanette en de adjumapepers zijn een veelgebruikte kruiderij in de Surinaamse keuken. Zo worden in veel gerechten in het geheel gebruikt en voor het eten verwijderd.
Voor de maaltijden zijn geen vaste tijdstippen. Er wordt gegeten wanneer men honger heeft. Minstens twee keer per dag is dat warm. Ook wordt er vanaf een uurtje of vijf veel gesnackt bij de stalletjes op straat van de worstmannen die warme vleesworsten en bloedworst verkopen.
Njang swietie (eet smakelijk)
Fladder (Creools)
Een delicatesse uit de Creoolse keuken. Gemaakt van een, in een soepgroente-bouillon, gekookte runder-pens waaraan onder andere de Madamme Jeanette-pepers zijn toegevoegd. De smaak is heel kruidig. De fladder wordt in dunne repen gesneden en samen met warme worsten vanuit stalletjes op straat verkocht.
Surinaamse worst
Warme bloedworst, vleesworst en kippenworst zijn te koop op straat. De worst is wat ruller, veel pittiger gekruid dan wij gewend zijn en wordt verkocht vanuit een warme kruidige bouillon. In Suriname aan het stuk bij ons gesneden.
Zoutvlees
Het rundvlees dat wij in Nederland kennen als pekelvlees heet in Suriname 'zoutvlees'. Toch is er een verschil. Het vlees wordt niet alleen gezouten maar ook gekruid met een speciale kruidenmix. Het vlees komt van de borst van het rund en wordt gebruikt als vleescomponent in tal van gerechten.
Bami (Javaans)
De in Suriname gebruikelijke bami (tjauw min) is een licht verteerbaar Chinese mie en soms wordt ook wel dunne spaghetti gebruikt. Het gerecht krijgt een echte Surinaamse smaak door het gebruik van de bami Trafasie kruidenmix. De mie wordt gegaard met een laos ( naar gember smakende wortel) en een paar druppels olie. Na afkoeling wordt de gegaarde spaghetti gebakken met ui, knoflook en op smaak gebracht met laos ketjap, sojasaus en eventueel trassi. Vaak wordt bij de bami Moksi mesi of gebakken kip geserveerd.
Pom (Surinaams-Joods)
Een ovenschotel waarmee de Surinaamse keuken vanuit de Joodse gemeenschap is verrijkt. Het gerecht is de topper bij de Creolen en wordt gemaakt van de 'pomtayer of pongtaya': wortelknollen uit het binnenland. De geraspte tajer wordt tot puree verwerkt en bedekt de vooraf gekruide gebraden kip en/of zoutvlees. Het gerecht wordt afgebakken in een vuurvaste schotel in de oven. Pom is het hoofdgerecht bij familiebijeenkomsten, (verjaardags)feesten en kerkelijke feestdagen. Het wordt gegeten met rijst.
Roti (Hindoestaans)
De roti is een soort ongezoete pannenkoek van brooddeeg die verschillende toevoegingen kent. In Suriname kennen ze de 'roti dalbhari' met gele spliterwten en de 'roti alubhari' met een toevoeging van aardappelen. Daarnaast gebruikt men de smaakmakers komijn en peper. De roti worden geserveerd met kousenband, aardappelen, eieren en verschillende soorten vlees. Een stukje van de roti wordt gebruikt om de aanwezige maaltijd-onderdelen van een bord te pakken.
Saotosoep (Javaans)
Kippensoep met ei is de meest bondige omschrijving van deze bijzonder smakelijke maaltijdsoep. Naast ei is er ook plaats voor rijst, uitjes, groenten en aardappels. Voor het vlees wordt gebruik gemaakt van stevige soepkippen. Die geven het meeste smaak. Over de kruiding valt weinig te zeggen. Iedere keukenprinses heeft een eigen recept.
Char-siu (Chinees)
Dit uiterst smakelijke gerecht is afkomstig uit de Chinese keuken. Door het gebruik van inlandse kruiden heeft het gerecht in Suriname een heel eigen smaak. Het eindresultaat wordt geken-merkt door de rode kleur na het grillen. De kleur wordt veroorzaakt door de speciale marinade. Het vlees is afkomstig van varkensfricandeau of de spareribs en kipfilet of kipdrumsticks. Serveren met rijst, spaghetti en kousenband.
Moksi meti (Surinaams-Chinees)
Een gerecht met verschillende soorten vlees, peulvruchten en andere groenten. Minimaal vier soorten vlees worden geserveerd. Over het algemeen zijn het van vorige maaltijden overgebleven vleesresten als bijvoorbeeld: geroosterd varkensvlees, geroosterde kip, fa sjong (geroosterde saucijsjes) en geroosterd spek of zoutvlees. Er wordt rijst, bami, of nasi bij geserveerd. Een voordeliger variant ontstaat door het gebruik van de kapjes van gegrilde vleeswaren.
Roti masala (Hindoestaans)
Een goede bekende uit de Surinaamse keuken is de rotis masala. Een soort stoofgerecht van kip dat op smaak is gebracht met de masala. Een speciale kruidenmix van gemalen specerijen waarvan de curry een belangrijk onderdeel uitmaakt.
Broodje pom
Pom, heeft van nature een tamelijk milde smaak en wordt ook geserveerd als hapje tussendoor. Meestal op een broodje. Pom is in Suriname ongekend populair en is ook in Nederland verkrijgbaar.
Bruine bonen met rookworst (Hollands)
De invloed van de Hollandse keuken is soms zo groot dat inlandse maaltijden zelfs worden aangepast. Met als resultaat een bonenschotel waarbij de Hollandse fijne rookworst, Surinamers houden niet zo van grof gemalen worsten, wordt gegeten samen met plakken tomaat, komkommer en pepers.
Surinaamse hamburgers
De basis van deze hamburger is niet het gemalen rundvlees. Het geheim zit hem in de gebruikte kruiding: de Madame Jeanette peper: een hete rode of gele in Suriname zelf gekweekte peper en de toevoeging van selderij. Beide worden met het vlees meegemalen alvorens er een hamburger van te modelleren.
Bruine bonen met rijst (Creools)
Bij voorkeur worden sukadelappen en zoutvlees, dat vooraf is gekookt gebruikt voor deze overbekende bonenschotel. Het vlees wordt op smaak gebracht met tomaten, gesnipperde ui, tomatenketchup, worcestersaus, kruiden en eventueel een bouillonblokje. Het gaar gestoofde vleesmengsel wordt toegevoegd aan de bruine bonen en geserveerd met rijst en tafelzuur als, piccalilly, augurken, zilveruitjes en komkommer.
Groene erwtensoep (Hollands)
De Hollandse erwtensoep is duidelijk aanwezig in de Surinaamse keuken. Hoewel deze maaltijdsoep bij ons te boek staat als een echte wintermaaltijd is de smaak ook in de tropen onovertroffen en heel voedzaam. Vaak wordt er rijst bij geserveerd. Het vlees is de ook bij ons gebruikte bovenpoot van het varken, maar daarnaast wordt er kwistig gebruik gemaakt van zoutvlees.
Stofoe
De inlandse naam voor stoofschotels van vlees, vis of kip. Ze worden veelal gecombineerd met bami of rijst en er wordt kousenband bij geserveerd.
Lap chong (Chinees)
Een worst die in Suriname vers en gedroogd verkrijgbaar is. De worst is ook bekend onder de namen: Lap cheong, lap cheung. Het is een variant van de Cantonese lachang. De gedroogde fa chong kan worden gemaakt van varkens- of kippenvlees. Er is zelfs een variant waaraan eendenlever wordt toegevoegd. De kruiding is helemaal afhankelijk van de maker, is heel uitgebreid en de worst is dus lekker pittig. Door de verschillende kruidingen zijn er heel veel varianten. Het deeg wordt gestopt in een varkensdarm, soms gerookt en gedurende een krappe week gedroogd waarna de mooie geur en kleur ontstaat. De worst wordt, klein gesneden, vaak meegebakken in de nasi of bami. Er is dan geen bakolie nodig want de worst bevat van zichzelf al voldoende vet. Ook worden ze wel in rijst meegstoomd.
