Onderscheid is cruciaal voor toekomst speciaalzaak
Beleving, kenmerken van dé speciaalzaak in 2025’. “Het gaat er steeds om dat je als ondernemer een volstrekt eigen plek in de markt creëert. Je moet je onderscheiden van iedere andere aanbieder,” aldus Patricia Hoogstraaten, directeur van het Vakcentrum.
Consumenten zoeken naar puur, eerlijk, kleinschalig en lokaal. Horeca en retail raken met elkaar vervlochten (blurring). Consumenten eten steeds meer buitenshuis. Volgens brancheorganisatie Vakcentrum en onderzoeksinstituut FSIN bieden deze ontwikkelingen juist kansen voor de goede ondernemers: de ondernemers die zich onderscheiden. Terwijl het totaalaantal speciaalzaken al jaren onder druk staat, groeit het aantal foodspecialiteitenwinkels en biologische speciaalzaken*.
Cruciale factoren
Volgens FSIN directeur Jan Willem Grievink is het onderscheidend vermogen van de speciaalzaakondernemer terug te voeren op vijf factoren. “De speciaalzaak moet de product- en kwaliteitskampioen van de regio zijn. Daarbij bestaat dan meer dan de helft van het assortiment uit producten die de supermarkt niet heeft. Vanzelfsprekend is de speciaalzaak goed vindbaar (online) en bereikbaar voor klanten. Het is essentieel dat de ondernemer buiten de bestaande kaders kan denken en dat dan ook doet. Maar de ondernemer moet vooral in alles op een bijna extreme manier de klant centraal stellen.”
Onderscheidend ondernemen
Patricia Hoogstraaten, directeur van het Vakcentrum, benadrukt dat de sleutel ligt in het ‘onderscheidend ondernemen’. “Of je nu een speciaalzaak hebt in kaas, noten, delicatessen, koffie en thee of chocola en bonbons, het gaat er steeds om dat je als ondernemer een volstrekt eigen plek in de markt creëert. Je moet je onderscheiden van iedere andere aanbieder. Door je assortiment, je vakkennis, maar vooral door je eigen verhaal en dat op een creatieve en aansprekende manier over het voetlicht brengen. Om de ondernemers handvatten te bieden bij het vinden van die eigen plek in de markt hebben we dit onderzoek laten uitvoeren. Want het wordt heel duidelijk dat de ‘gewone’ speciaalzaak niet zal overleven.”
Blurring
Het veelbesproken blurring, de grensvervaging tussen detailhandel en horeca, is volgens de onderzoekers een van de groeimogelijkheden. Juist vanuit de kennis van het product, het bijzondere productaanbod en de sfeer en ambiance in de winkels is dit een logische stap. Ook omdat de persoonlijke service en dienstverlening vaak al dichtbij het gevoel en de beleving van de gastvrijheid in de horeca liggen. Andere kansen worden gezien in de catering, het toevoegen van een online platform of het leveren aan de horeca. Vanuit de kennis van het product wordt service toegevoegd om de klant beter van dienst te zijn. Dat kan volgens het onderzoek ook betekenen dat de openingstijden veranderen.
Locatiekeuze
De locatiekeuze is meer dan ooit essentieel, zeker nu kleinere winkelcentra en winkelvoorzieningen in kleinere dorpen onder druk staan. Hoogstraaten: ”Waar het gaat om locatiekeuze kunnen supermarkt en speciaalzaak elkaar uitstekend aanvullen. Juist als een speciaalzaak een uniek, aanvullend assortiment biedt, profiteren speciaalzaak en supermarkt van elkaars klantenstromen.”
Winnaars
Tijdens het jaarlijkse Branche-Event van het Vakcentrum, Kaas en Delicatessen zijn ook de winnaars van de nationale competities ‘Nederlands Beste Kaasspeciaalzaak 2017’ en ‘Nederlands Beste Foodspecialiteitenwinkel 2017’ bekend gemaakt. Beste Kaasspeciaalzaak 2017 werd ‘t Zuivelhoekje uit Wageningen; De titel voor Beste Foodspecialiteitenwinkel 2017 ging naar Choco & Zo uit Barneveld.
* In het onderzoek ging het specifiek om speciaalzaken die kaas, delicatessen, biologisch, noten, wijnen, koffie, thee, chocolade, bonbons, cadeau artikelen, culinair en/of mediterraan assortiment verkopen.
