Klimaatverandering drijft voedingssector in de kosten
Klimaatverandering heeft verstrekkende gevolgen voor de Nederlandse voedingssector. Weersextremen en waterschaarste verhogen de kans op misoogsten, wat leidt tot hogere prijzen voor consumenten. Vooral groenten en fruit, die 30% van de voedseluitgaven vormen, zijn getroffen. “De voedingsindustrie is de grootste afnemer van de landbouw. Productieproblemen bij Nederlandse boeren komen ook bij veel voedingsfabrikanten terecht in de vorm van hogere prijzen en een lagere kwaliteit grondstoffen en kan hen dwingen hun inkoopstrategie aan te passen,” aldus Ceel Elemans, ING Sector Banker Food.
Weersextremen zorgen voor productiebelemmeringen bij boeren en voedingsproducenten. De hete zomer van 2018 en de recente regenval in 2023 laten zien hoe weersomstandigheden de productie beïnvloeden. Boeren hebben te maken met lagere en onvoorspelbare gewasopbrengsten, waterrestricties en ziektedruk. Voor voedingsproducenten betekent dit onzekerheid over grondstoffen, hogere prijzen en soms lagere kwaliteit. Boeren passen zich aan door nieuwe rassen te telen of te investeren in druppelirrigatie. Voedingsproducenten moeten mogelijk hun productievolume verlagen of op zoek naar alternatieve leveranciers.
Resultaten uit het verleden stemmen hoopvol
Ondanks de uitdagingen zijn de opbrengsten per hectare in de EU gestegen door technologische innovaties en genetische vooruitgang. Boeren passen zich aan de grillen van het klimaat aan, maar de schommelingen in opbrengsten nemen toe. Dit brengt risico's met zich mee voor de toekomst, vooral omdat investeringen in klimaatadaptatie achterblijven.
Consument voelt gevolgen in de portemonnee
Consumenten merken de gevolgen van klimaatverandering via prijsstijgingen. De recente prijsstijgingen van aardappels, cacao en olijfolie zijn daar voorbeelden van. Onbewerkte producten zoals groente en fruit, plantaardige producten zoals bloem en suiker, en tropische producten zoals koffie zijn het meest klimaatgevoelig. Onderzoek suggereert dat hoge temperaturen de voedselprijzen opdrijven, vooral tijdens hete zomers zoals in 2022 en 2023. In 2022 zorgde de hete zomer voor een stijging van de voedselinflatie in Europa met 0,7 procentpunt, wat neerkomt op 30 euro per jaar voor een gemiddeld Nederlands huishouden.
Acties om beschikbaarheid van grondstoffen veilig te stellen
Voedingsproducenten richten zich op het veiligstellen van grondstoffen en water door aanpassingen bij boeren te stimuleren en hun inkoopgebieden te spreiden. Dit helpt om de risico's van klimaatverandering te verkleinen. Nederlandse producenten profiteren van de goede aansluiting op internationale handelsstromen. Bedrijven in de sector nemen verschillende stappen om de uitdagingen van klimaatverandering het hoofd te bieden, met name degenen die aardappels, groenten en fruit verwerken.
