Onbalans in voedselprijzen: consument betaalt de rekening
In een verrassende wending blijkt dat ondanks de daling van producentenprijzen voor voedingsmiddelen met 4,2 procent sinds januari 2023, de prijzen die Nederlandse consumenten betalen voor hun voedsel juist zijn gestegen met 3,7 procent. Dit opvallende verschil tussen wat producenten betalen en wat consumenten uitgeven, roept vragen op over hoe onze voedselmarkt werkt.
Dit verschil kan worden verklaard door de complexe structuur van de verbruiksprijzen van producenten, die zowel binnenlandse kosten als importkosten van industrieel geproduceerde voedingsmiddelen omvatten. Opmerkelijk is dat ongeveer de helft van de voedingsmiddelen die in Nederland worden geconsumeerd, uit het buitenland wordt geïmporteerd.
Hoewel producentenprijzen voor voedingsmiddelen sinds juni 2020 met 31 procent zijn gestegen, hebben consumenten een stijging van 24 procent gezien. Deze vertraagde reactie is vaak te wijten aan langdurige contracten tussen supermarkten, groothandelaren en fabrikanten.
Daling producentenprijzen zuivel nog niet zichtbaar in consumentenprijzen
Een specifiek voorbeeld is de zuivelsector. In juli 2023 waren de producentenprijzen voor zuivelproducten 18 procent lager dan een jaar eerder. Echter, de consumentenprijzen stegen in diezelfde periode met 12 procent. Dit suggereert dat prijsdalingen op producentenniveau niet direct worden weerspiegeld in wat consumenten betalen.
Consumentenprijzen voor vlees stegen minder sterk dan producentenprijzen
Bij vlees is er een vergelijkbaar, maar iets ander verhaal. Sinds juni 2020 zijn de consumentenprijzen voor vlees met 23 procent gestegen, terwijl producenten 33 procent meer betaalden.
Minder voedingsmiddelenproducenten verwachten stijgende prijzen
Tot slot wijst het CBS erop dat minder voedingsmiddelenproducenten verwachten dat hun verkoopprijzen de komende drie maanden zullen stijgen. Slechts 15 procent van de bedrijven voorspelt een prijsstijging, een scherpe daling ten opzichte van de 52 procent in januari. Dit biedt enige hoop dat de stijgende trend in consumentenprijzen wellicht zal afnemen, maar voorlopig blijft de kloof tussen producenten- en consumentenprijzen een intrigerend vraagstuk.
Beeld: ©Deman/Shutterstock.com
