Gelderse worst
Gelderse worst is nog steeds verkrijgbaar in de beroemde varianten ongerookte Gelderse droge worst (foto) en als de Gelderse rookworst die iedereen kent.
Beide worsten zijn ontstaan uit de basis ‘metworst’. Een worst die gemaakt werd van 'met'. Een uit Duitsland afkomstige naam die staat voor grof gehakt mager varkensvlees. Aan dit gehakte vlees, vroeger afkomstig van alle snippers die van een varken afkwamen na de slacht, werd eveneens gehakt spek toegevoegd. Dit gehakte vlees werd gezouten en een weinig gekruid met de smaakmiddelen die toe voorhanden waren. Meestal alleen veel zout en een beetje peper. Daarna ging het deeg in een dunne varkensdarm en werd de worst aan de zolder gedroogd (gedreugd). Zo ontstond de Gelderse ‘dreuge worst. Werd de zelfde worst echter gerookt boven een hoop smeulende beukenhoutkrullen of zaagsel dan ontstond de Gelderse rookworst. De laatste was maar enkele dagen tot ruim twee weken houdbaar en moest dus relatief snel gegeten worden.
Tegenwoordig worden deze worsten nog steeds vervaardigd. Alleen niet meer van snippers die her en der vandaan komen, maar van het vlees van varkensschouders en vers vet spek. De kruiding bestaat vaak uit melanges die kan-klaar gekocht worden of door de slager zelf worden samengesteld.
