Millennials bereid meer te betalen voor versspeciaalzaken
Maar liefst 75 procent van de consumenten is bereid om meer voor producten van speciaalzaken te betalen. Met name millennials zijn hiertoe bereid. Ruim 82 procent van hen wil bijna 18 procent meer besteden aan de producten, dit blijkt uit onderzoek onder ruim 1000 consumenten van PanelWizard in opdracht van ABN AMRO
Omzet groeit
Voedingsspeciaalzaken groeiden in 2020 in omzet met 5,8 procent en met 1,7 procent in 2021, zo blijkt uit de jaar op jaarcijfers van het CBS. Ook in 2022 doen ze nog goede zaken; in mei 2022 lag de omzet 2,2 procent hoger dan in mei 2021.
Stijgende prijzen
Het volume, oftewel het aantal verkochte producten, laat in mei een daling van 5,5 procent zien ten opzichte van dezelfde maand in 2021. Consumenten kopen dus minder producten, maar wel tegen hogere prijzen, waardoor ze in mei per saldo toch meer uitgaven in voedingsspeciaalzaken dan een jaar eerder. Een groot deel van de consumenten die wel eens bij een voedingsspeciaalzaak producten koopt lijkt dus niet op de inflatie te letten. Zo geeft 44 procent van de consumenten aan in speciaalzaken minder op de prijs te letten; in 2017 was dit percentage nog 35 procent.
Meer betalen
Ongeveer driekwart van de ondervraagden is bereid om gemiddeld 15 tot 16 procent meer te betalen voor de producten van een speciaalzaak, dit is wel leeftijds- en inkomensafhankelijk. Hoe ouder de consument, hoe minder bereid deze is om meer te betalen. Zo willen consumenten van 50 jaar of ouder rond 12 procent meer betalen, terwijl consumenten tot 40 jaar bereid zijn bijna 18 procent meer te betalen. Van de groep met het hoogste inkomen is maar liefst 85 procent bereid gemiddeld 18 procent meer te betalen.
Hoe meer het reële inkomen van consumenten daalt door aanhoudende prijsstijgingen, hoe meer zij op de prijs zullen gaan letten. Een groep (ongeveer 11 procent van alle respondenten) geeft nu al aan minder naar de voedingsspeciaalzaken te gaan dan voor de coronapandemie. De belangrijkste redenen zijn dat de prijzen in de speciaalzaken te hoog zijn geworden en dat ze minder te besteden hebben. Een dalende koopkracht kan er zo voor zorgen dat consumenten de komende jaren wellicht meer aankopen gaat doen bij supermarkten, die doorgaans lagere prijzen vragen.
Daling aantal winkels
Hoewel de voedingsspeciaalzaken tijdens de coronapandemie goede zaken hebben gedaan, zijn de afgelopen twee jaar wel flink wat winkels verdwenen. Het aantal groente- en fruitwinkels daalde met 77, bakkerijen met 138 en slagerijen met 65. Een uitzondering hierop zijn de winkels die zich richten op luxe voedingsproducten, zoals chocolade- en delicatessewinkels. Zij namen in aantal juist toe. Zo steeg het aantal delicatessenwinkels van 506 naar 686; een groei van 35 procent. Bijna 82 procent van de ondervraagden vindt dat speciaalzaken een winkelgebied aantrekkelijker maken. De speciaalzaken brengen meer beleving in het straatbeeld vanwege onder meer hun etalages en diversiteit.
Onderscheidend vermogen
Belangrijkste reden om naar een speciaalzaak te gaan is de hogere kwaliteit van de producten. Maar ook de ambachtelijkheid en het bijzondere van de producten scoren hoog. Het steunen van de kleine of lokale ondernemer (33 procent) en lokale producten (26 procent) zijn ten opzichte van 2017 als reden om boodschappen te doen bij een speciaalzaak het hardst gegroeid.
Vindbaarheid
Consumenten die niet of slechts een enkele keer per jaar naar de voedingsspeciaalzaak gaan, wijten dit aan de hoge prijzen. Maar liefst 67 procent van hen geeft dit als reden aan. Het percentage consumenten dat aangeeft liever alle boodschappen op één plek te kopen scoort met 54 procent ook hoog. Ruim 21 procent geeft aan er simpelweg niet altijd aan te denken. Een betere bekendheid van het bestaan en de voordelen van speciaalzaken bij de consument zou dit bezwaar wellicht kunnen wegnemen. De speciaalzaak moet goed bereikbaar en vindbaar zijn, ook online.
Oudere generaties ook online
Voedingsmiddelen online kopen en laten bezorgen stijgt in populariteit. 29 procent van de consumenten geeft aan boodschappen graag online te bestellen bij een speciaalzaak. ABN AMRO ziet vooral meer interesse bij de oudere generaties. Zo stijgt het percentage van 50- tot 59-jarigen dat geïnteresseerd is in onlinebestellen bij een speciaalzaak van 16 procent in 2017 naar 25 procent in 2022; voor de groep van 60 jaar en ouder is dit percentage gestegen van 11 procent naar 18 procent.
De speciaalzaken kunnen met betere digitale toegang de concurrentie met supermarkten en andere bezorgers aangaan. Bijna de helft van de jongeren tussen 16 en 29 jaar is bereid meer voor thuisbezorging te betalen. Voor de groep van 60 jaar en ouder is dit percentage gestegen van 20 procent in 2017 naar 28 procent in 2022. Bij bijna een vijfde van de respondenten is het nog nooit opgekomen om bij een speciaalzaak online boodschappen te bestellen. Meer bekendheid aan het onlinekanaal geven, ook als oriëntatiemiddel voor de consument, is dus raadzaam.
Feestjes en jezelf trakteren
In het consumentenonderzoek geeft de groep 16-29 jarigen aan dat ze tijdens de crisis vooral boodschappen bij een speciaalzaak deden om iets bijzonders te kopen voor speciale gelegenheden zoals een verjaardag of feestdag. Ook zichzelf of het gezin trakteren scoorden hoog bij deze groep. De FSIN Beleidsmonitor 2030 geeft aan dat de jongere generaties het vaakst van alle generaties geen tijd of zin in koken hebben. Bij eten draait het vaak om gemak en genieten, waarbij slechts 17 procent van de jongste generatie (de ‘generatie Z’) de avondmaaltijd een paar dagen vooruit plant.
Speciaalzaken kunnen de jongere generaties aantrekken door hierop in te spelen. Dit betekent niet alleen inzetten op de verkoop van kwaliteitsproducten, maar bijvoorbeeld ook diner- of lunchoplossingen bereiden en aanbieden. Ook gezonde en kwalitatief goede kant-en-klaarmaaltijden bieden mogelijkheden voor jongeren die op zoek zijn naar gemak.
